Separacja małżeńska – na czym polega?
O separacji można mówić w momencie, gdy między małżonkami nastąpi zupełny rozkład pożycia. Oznacza to, że ustaną między nimi więzi fizyczne, gospodarcze i duchowe. Rozkład pożycia nie musi być przy tym trwały, jak ma to miejsce w przypadku rozwodu.
Skutki separacji prawnej są bardzo podobne do tych mających miejsce przy rozwodzie. Oznacza to przede wszystkim, że w momencie orzeczenia separacji:
- powstaje rozdzielność majątkowa
- zmieniają się zasady dziedziczenia ustawowego,
- może pojawić się potrzeba uregulowania kwestii alimentów, opieki nad dziećmi oraz wykonywania władzy rodzicielskiej,
- konieczne będzie ustalenie sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania.
Separacja – czym się różni od rozwodu?
Jak już zostało wspomniane, skutki separacji prawnej są bardzo podobne do tych występujących przy rozwodzie. Z tego powodu wiele osób zastanawia się, czy jest jakikolwiek sens w orzekaniu separacji, kiedy zamiast tego można zdecydować się na rozwód.
Nie bez powodu jednak przepisy przewidują oba te rozwiązania. Między separacją a rozwodem istnieją bowiem istotne różnice. Przede wszystkim separacja prawna nie skutkuje rozwiązaniem małżeństwa. Nadal małżonkowie pozostają mężem i żoną, nie mogą więc zawrzeć nowych związków małżeńskich. Co więcej, choć do orzeczenia separacji wymaga się, by rozkład pożycia był zupełny, to zdecydowanie nie musi on być trwały.
Istnieje więc szansa, że z czasem małżonkowie podejmą próbę odratowania małżeństwa i zniesienia separacji. Cały proces jest tym samym odwracalny. Oczywiście równie dobrze może się okazać, że związku nie da się odratować. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by w dalszej kolejności zdecydować się na rozwód. W skrócie można więc powiedzieć, że jeśli nie widać żadnych perspektyw na odratowanie małżeństwa, rzeczywiście jedynym wyjściem może okazać się rozwód. Z kolei w przypadku, gdy małżonkowie chcą dać sobie czas do namysłu, to właśnie separacja będzie najlepszą opcją.
Jak złożyć pozew o separację?
Jeśli chodzi o wybór trybu orzekania separacji, zasada jest prosta: tryb nieprocesowy dostępny jest dla tych par, które nie mają wspólnych małoletnich dzieci i złożą zgodny wniosek o separację. W pozostałych sytuacjach nie pozostaje nic innego jak tryb procesowy.
Wiąże się on z istnieniem sporu. W tym przypadku jedno z małżonków będzie więc powodem, a drugie – pozwanym. Orzeczenie separacji odbywa się tym samym na podstawie pozwu złożonego do odpowiedniego sądu okręgowego.
W takim piśmie powinny znaleźć się dane obojga małżonków – nazwiska, numery PESEL i aktualne adresy zamieszkania. W pozwie należy wskazać także określone żądania związane z orzeczeniem separacji. Można więc wnosić m.in. o podział majątku, zasądzenie alimentów na rzecz dzieci czy ustalenie kontaktów.
Ważnym elementem pozwu będzie także uzasadnienie. Jak to już zostało wspomniane, sąd orzeknie separację, jeśli uzna, że między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia. W tym fragmencie pisma powinny się więc znaleźć argumenty potwierdzające, że tak rzeczywiście się stało. To także odpowiednie miejsce, by uzasadnić inne swoje żądania – np. wysokość alimentów czy kwestię opieki nad dziećmi.
Separacja a dziedziczenie.
Choć po orzeczeniu separacji małżonkowie wciąż pozostają małżeństwem, to sytuacja małżonków pod kątem dziedziczenia zmienia się.
Do tej pory śmierć jednego z małżonków oznaczała, że dziedziczył żyjący małżonek oraz zstępni (dzieci, wnuki). W przypadku braku zstępnych prawo do spadku miał natomiast małżonek i rodzice.
Po orzeczeniu separacji prawnej sprawa wygląda jednak inaczej. Pod kątem dziedziczenia skutki są te same co w przypadku rozwodu. Oznacza to, że małżonek nie będzie dziedziczyć po swoim małżonku. Oczywiście należy pamiętać, że ta zasada dotyczy tylko dziedziczenia z ustawy. Wciąż możliwe jest natomiast otrzymanie spadku na podstawie testamentu. Jeśli więc małżonek spisał wcześniej ostatnią wolę i powołał drugiego małżonka do dziedziczenia, to orzeczenie separacji nic w tym kontekście nie zmieni.
Separacja a rozdzielność majątkowa
Separacja prawna oznacza także powstanie rozdzielności majątkowej. Stanie się to w momencie, w którym uprawomocni się orzeczenie sądu. Od tej pory nabywany przez jednego z małżonków majątek będzie tylko i wyłącznie jego własnością. Wciąż pozostaje jednak kwestia podziału majątku, który do tej pory należał do małżonków. Mowa tu m.in. o pieniądzach gromadzonych na wspólnym koncie czy zakupionym mieszkaniu. Podział majątku wspólnego można przeprowadzić w ramach samego postępowania o separację. To wszystko jednak pod warunkiem, że nie doprowadzi to do jego nadmiernego wydłużenia. Jeśli natomiast nie jest to możliwe albo małżonkowie nie są w stanie się porozumieć co do sposobu podziału majątku, pozostaje rozstrzygnięcie tej kwestii w osobnym postępowaniu.
Kancelaria Pawlak Warszawa
Nasza Kancelaria zlokalizowana jest w Warszawie przy ul. Mokotowskiej 8 lok. M2